“Een koude, regenachtige dag en dankbaar dat we voor het eerst de Kristallnachtherdenking binnen mochten houden in zo’n mooie locatie,” zo zullen de meeste bezoekers gedacht hebben toen ze de prachtige Uilenburger Sjoel binnen kwamen. Ruim honderd vrienden en bekenden maar ook voor het eerst een grote groep nieuwe jonge bezoekers namen plaats in de warmte en luisterden naar de muzikale opening van het duo Smit& Vlaar. Terwijl buiten opdringerige journalisten van PowNed moesten worden weggestuurd, ontvingen de vrijwilligers van de Sjoel ons allerhartelijkst.
• Lonneke Lemaire (PSRU) sprak in haar openingswoord haar verontrusting uit nu de Amerikanen hadden gekozen tussen slecht en slechter. “We zullen alles op alles moeten zetten om een terugkeer naar de 30er jaren te voorkomen”. En ze stond stil bij het overlijden van de “éminence grise” van de herdenkingen, Mirjam Ohringer. “Wij zullen haar aandeel aan de herdenkingen van al die jaren, nooit vergeten.”
• Jerry Afriyie (Dichter, actief tegen Zwarte Piet) sprak het publiek toe op zijn eigen persoonlijke wijze. Hij vroeg zich af waarom het toch nodig is om 2 herdenkingen te hebben. “Herdenken, dat doe je toch samen?” Hij roept op om in deze gevaarlijke tijd gezamenlijk op te komen tegen onrecht en tegen “micro-onrecht”. “Kijk elke dag in de spiegel en vraag je af wat je kunt doen. Want als de problemen te groot worden, dan kun je niet meer terug”. Hij hield het publiek de vraag voor: “ als dieren zijn wij mensen wel geslaagd, maar willen we dieren zijn of mensen?” Jerry las ook 2 gedichten voor uit zijn binnenkort uit te komen nieuwe bundel. Bekijk hier de toespraak (video) →
• Janneke Stegeman (Theoloog des Vaderlands) stapt daarna achter het spreekgestoelte. Ze noemt het een risico van herdenken dat het een fijn en goed gevoel geeft. Bewust van de geschiedenis; kijk ons eens verplichte hoofdstukken herdenken. ‘Racisme is fout en we zijn er wel overheen.’ “Maar wie is ‘wij’?,” vraagt zij zich af. “Ik spreek meestal als individu maar hier in de synagoge klopt dat niet, ik vertegenwoordig hier de christelijke traditie. Ik spreek hier als witte protestantse Europeaan.” Dat voelt ongemakkelijk. Volgens Stegeman zou herdenken gevaarlijk moeten zijn, vanwege het niet neerleggen bij de status quo, het stellen van gevaarlijke vragen en die gevaarlijke vragen moeten dan idealiter gesteld worden in de eigen traditie.” Lees hier de hele toespraak of bekijk de toespraak (video) →
• Jaap Hamburger (Een Ander Joods Geluid) sluit de rij sprekers. Hij zette de historische feiten nog ’s goed op een rij, “De Kristallnacht was geen spontane uiting van volkswoede” en beschreef minutieus hoe de Nazi-top van minuut tot minuut op de hoogte was van wat er ging gebeuren in de nacht van 9 op 10 november 1938. Dat is wat wij steeds noemen “de van staatswege georganiseerde pogrom tegen de joden”. Daarvan is in de huidige tijd geen sprake, betoogde Hamburger, ook al zijn er wel degelijk incidenten tegen joden. Er is wel sprake van systematische haat tegen moslims. Moslims zijn in gevaar en de rechtstaat staat onder druk. Hij pleit ervoor zorgvuldig om te gaan met woorden als antisemitisme en racisme. De hele toespraak of bekijk hier de toespraak (video) →
We mogen terugkijken op een wederom waardige en sfeervolle herdenking en niet in de laatste plaats door de verwarmende muziek van het duo Smit & Vlaar dat na het laatste lied een warm applaus van het publiek kreeg.
Opnieuw heeft het Platform Stop Racisme en Uitsluiting laten zien recht overeind te blijven ondanks de vele verdachtmakingen en sabotage acties van inmiddels meerdere rechtse clubs.
Tenslotte nog een dankwoord aan het publiek dat middels een collecte het grootste deel van de advocaatkosten bij elkaar gesprokkeld heeft en dank aan de Haëlla Stichting die de kosten van de huur en andere onkosten heeft gedoneerd.